سرمایه‌گذاری در فناوری و نوآوری یکی از اصلی‌ترین راه‌های رشد پایدار اقتصادی است. شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور با افزایش سرمایه‌گذاری، می‌توانند مقیاس تولید را گسترش داده، محصولات جدید توسعه داده و اکوسیستم نوآوری را تقویت کنند. دولت‌ها برای حمایت از این فرایند، مشوق‌های مالیاتی در نظر می‌گیرند. قانون جهش تولید دانش‌بنیان، مصوب ۱۴۰۱ مجلس شورای اسلامی، از طریق اعتبار مالیاتی سرمایه‌گذاری، شرکت‌ها را به ورود سرمایه به حوزه‌های دانش‌بنیان و فناوری ترغیب می‌کند.
اعتبار مالیاتی سرمایه‌گذاری چیست؟
اعتبار مالیاتی سرمایه‌گذاری نوعی از معافیت مالیاتی است که به شرکت‌ها اجازه می‌دهد درصدی از سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده در شرکت‌های دانش‌بنیان، فناور و صندوق‌های پژوهش و فناوری را از مالیات قطعی‌شده سال جاری یا سال‌های آینده کسر کنند. این اعتبار در قانون جهش تولید دانش‌بنیان به رسمیت شناخته شده و فرصتی عالی برای کسب‌وکارهایی است که می‌خواهند در حوزه فناوری سرمایه‌گذاری کنند.
مطابق بند (ت) ماده ۱۱ قانون جهش تولید دانش‌بنیان، سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده در شرکت‌های دانش‌بنیان، فناور و صندوق‌های سرمایه‌گذاری مرتبط با فناوری، به عنوان اعتبار مالیاتی قابل انتقال به سهام‌داران محسوب شده و به همین میزان از مالیات قطعی‌شده سال تخصیص سرمایه یا سال‌های بعد کسر می‌شود.
مفاد قانونی اعتبار مالیاتی سرمایه‌گذاری
بر اساس بند (ت) ماده ۱۱ قانون جهش تولید دانش‌بنیان، این اعتبار به دو دسته سرمایه‌گذاری مستقیم و سرمایه‌گذاری غیرمستقیم تقسیم می‌شود. طبق این قانون، شرکت‌ها می‌توانند بخشی از سرمایه‌گذاری خود را به‌عنوان اعتبار مالیاتی در نظر گرفته و از مالیات قطعی‌شده کسر کنند.
قانون جهش تولید دانش‌بنیان – بند (ت) ماده ۱۱
با هدف حمایت از تعمیق فناوری و استفاده حداکثری از توان شرکت‌های دانش‌بنیان، اعتبار مالیاتی سرمایه‌گذاری به‌صورت زیر ارائه می‌شود:
- جزء ۱: تا ۳۰٪ از سرمایه‌گذاری مستقیم شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس تهران، بازار اول و دوم فرابورس ایران یا شرکت‌های دارای سرمایه ثبتی حداقل یک‌سی‌ام سرمایه صندوق نوآوری و شکوفایی در شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور.
- جزء ۲: سرمایه‌گذاری غیرمستقیم شرکت‌های مذکور در جزء (۱) در افزایش سرمایه یا تسهیل فعالیت صندوق‌های پژوهش و فناوری و صندوق‌های جسورانه بورسی (VC)، به‌شرط تأیید شورای راهبری فناوری‌ها و تولیدات دانش‌بنیان.
اهداف و مزایای اعتبار مالیاتی سرمایه‌گذاری
- توسعه زنجیره ارزش: حمایت از سرمایه‌گذاری‌هایی که باعث تقویت زنجیره ارزش فناوری می‌شوند.
- تحقیق و توسعه برای تولید محصولات جدید: تشویق شرکت‌ها به توسعه محصولات و خدمات نوآورانه.
- افزایش مقیاس و تجاری‌سازی: تأمین مالی برای رشد و توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان.
- افزایش ظرفیت تولید محصولات دانش‌بنیان: گسترش تولید و مقیاس تولیدی شرکت‌های فناور.
- توسعه زیست‌بوم علم و فناوری: کمک به ایجاد زیرساخت‌های علمی و فناوری مانند پارک‌های فناوری و مراکز رشد.
شرکت‌های سرمایه‌گذار مشمول
- شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس تهران
- شرکت‌های پذیرفته‌شده در بازار اول و دوم فرابورس ایران
- شرکت‌های دارای سرمایه ثبتی حداقل یک‌سی‌ام سرمایه صندوق نوآوری و شکوفایی
شرکت‌های سرمایه‌پذیر مشمول
- شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان
- شرکت‌های فناور مستقر در پارک‌های علم و فناوری
صندوق‌ها و نهادهای سرمایه‌پذیر غیرمستقیم مشمول
- صندوق‌های پژوهش و فناوری
- صندوق‌های پژوهش و فناوری جامع و تخصصی
- صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر شرکتی (CVC)
- صندوق‌ها و نهادهای سرمایه‌گذاری موضوع بندهای (۲۰) و (۲۱) ماده (۱) قانون بازار اوراق بهادار
- صندوق‌های جسورانه بورسی (VC)
- صندوق‌های سرمایه‌گذاری خصوصی (PE)
مشروط بر آن‌که فعالیت آن‌ها در امیدنامه یا اساسنامه مرتبط با تأمین مالی فناوری، نوآوری و فعالیت‌های دانش‌بنیان باشد و به تأیید شورای راهبری فناوری‌ها و تولیدات دانش‌بنیان برسد.
انواع روش‌های سرمایه‌گذاری
۱. سرمایه‌گذاری مستقیم
در این روش، شرکت‌ها مستقیماً در شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور سرمایه‌گذاری می‌کنند. این سرمایه‌گذاری باید در حوزه توسعه فناوری و نوآوری باشد و توسط شورای راهبری فناوری‌ها و تولیدات دانش‌بنیان تأیید شود.
۲. سرمایه‌گذاری غیرمستقیم
سرمایه‌گذاری از طریق افزایش سرمایه یا تأسیس صندوق‌ها و نهادهای سرمایه‌پذیر غیرمستقیم که خود اقدام به سرمایه‌گذاری در شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور می‌کنند. در واقع شرکت‌ها می‌توانند از طریق افزایش سرمایه یا تأسیس صندوق‌های پژوهش و فناوری و سایر نهادهای سرمایه‌گذاری در حوزه نوآوری اقدام به سرمایه‌گذاری کنند. این روش شامل سرمایه‌گذاری در صندوق‌های جسورانه بورسی (VC) و صندوق‌های سرمایه‌گذاری خصوصی (PE) نیز می‌شود.
مصادیق سرمایه‌گذاری مشمول اعتبار مالیاتی
- تکمیل زنجیره ارزش
- تحقیق و توسعه برای تولید محصولات جدید
- افزایش مقیاس و تجاری‌سازی
- افزایش ظرفیت تولید محصولات دانش‌بنیان
- توسعه زیست‌بوم علم و فناوری
سرفصل‌های مورد پذیرش هزینه‌کرد سرمایه‌گذاری
✅ موارد قابل قبول:
- هزینه خرید ماشین‌آلات (حداکثر ۱۰۰٪ برای ماشین‌آلات داخلی و ۵۰٪ برای ماشین‌آلات خارجی در صورت نبود مشابه داخلی)
- توسعه خطوط تولید دانش‌بنیان
- سرمایه‌گذاری در توسعه زیست‌بوم فناوری و نوآوری (مانند پارک‌های علم و فناوری و مراکز رشد)
❌ موارد غیرقابل قبول:
- خرید یا احداث زمین و ساختمان (به‌جز در موارد خاص زیست‌بوم فناوری)
- هزینه‌های عمرانی عمومی (مانند تسطیح، دیوارکشی و محوطه‌سازی)
- خرید خودرو
شرایط خاص برای طرح‌های توسعه زیست‌بوم علم و فناوری
زمین و ساختمان فقط برای پروژه‌هایی که در دانشگاه‌ها، مؤسسات پژوهشی، پارک‌های علم و فناوری، مراکز رشد و نواحی نوآوری مورد تأیید معاونت علمی، وزارت علوم و وزارت بهداشت در موضوعات زیرساختی علم و فناوری نظیر آزمایشگاه مرجع و فب با مشارکت بخش دولتی، در صورتی که مالکیت آن به دولت منتقل شود.
شرایط تأیید این طرح‌ها:
- مالکیت باید به دولت منتقل شود.
- قابل بهره‌برداری برای سرمایه‌گذار با اجاره‌بهای صفر تا ۲۵ سال.
- تصویب طرح تا ۲۰۰ میلیارد تومان در کارگروه شورا.
- تصویب طرح بالای ۲۰۰ میلیارد تومان در شورای راهبری فناوری‌ها و تولیدات دانش‌بنیان.
شاخص‌های تأیید طرح‌های سرمایه‌گذاری
طرح‌های سرمایه‌گذاری برای بهره‌مندی از این اعتبار مالیاتی باید سه معیار اصلی زیر را داشته باشند:
- نوآورانه بودن: منجر به تولید فناوری جدید در سطح صنعت شود.
- نظام‌مند بودن: دارای اهداف مشخص، برنامه‌زمان‌بندی و هزینه‌کرد مستند باشد.
- فناورانه بودن: شامل فناوری‌های پیشرفته و مورد تأیید دبیرخانه شورای راهبری فناوری‌ها باشد.
فرایند اجرایی دریافت اعتبار مالیاتی سرمایه‌گذاری
- ارائه طرح سرمایه‌گذاری: سرمایه‌گذار باید طرح خود را از طریق سامانه اعتبار مالیاتی ارائه کند.
- ارزیابی و تأیید طرح: دبیرخانه مربوطه طرح را بررسی و تأیید می‌کند.
- ارائه اقلام هزینه‌کرد: شرکت سرمایه‌گذار باید اسناد مالی مربوط به هزینه‌های سرمایه‌گذاری را ارائه دهد.
- ارزیابی و تعیین هزینه‌کرد: دبیرخانه، هزینه‌های اعلام‌شده را بررسی و میزان اعتبار مالیاتی را تعیین می‌کند.
- راستی‌آزمایی توسط سازمان امور مالیاتی: سازمان مالیاتی صحت هزینه‌ها را بررسی و اعتبار مالیاتی را تخصیص می‌دهد.
اعتبار مالیاتی سرمایه‌گذاری در قانون جهش تولید دانش‌بنیان فرصتی بزرگ برای شرکت‌های سرمایه‌گذار است تا با کاهش بار مالیاتی خود، به رشد و توسعه فناوری و نوآوری در کشور کمک کنند. این اعتبار از طریق سرمایه‌گذاری مستقیم یا غیرمستقیم در شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور امکان‌پذیر است و فرایند اجرایی آن به گونه‌ای طراحی شده که شرکت‌ها به‌راحتی بتوانند از این مشوق مالیاتی بهره‌مند شوند.
چگونه جهش می‌تواند به شما کمک کند؟
۱. سرمایه‌گذاری در شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور (ماده ۱۱ بند ت):
شرکت‌ها می‌توانند با سرمایه‌گذاری در شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور، معادل با سرمایه‌گذاری انجام شده از اعتبار مالیاتی بهره‌مند شوند. این امتیاز بر اساس بند «ت» ماده (۱۱) قانون جهش تولید دانش‌بنیان اعطا می‌شود. سرمایه‌گذاری به دو روش قابل انجام است: به‌صورت مستقیم که تا ۳۰٪ اعتبار مالیاتی را شامل می‌شود، و از طریق صندوق‌های پژوهش و فناوری شرکتی که امکان بهره‌مندی از ۱۰۰٪ اعتبار مالیاتی را فراهم می‌کند. البته، تکمیل کاربرگ‌ها و دریافت تأییدیه معاونت علمی پیش از انجام سرمایه‌گذاری ضروری است، که جهش می‌تواند این مراحل را برای شما انجام دهد.
۲. سرمایه‌گذاری با هدف توسعه زیرساخت‌های زیست بوم (ماده ۱۱ بند ت و ماده ۱۳):
شرکت‌ها و صنایع می‌توانند با هدف توسعه زیرساخت‌های علمی و فناوری، مانند آزمایشگاه‌های مرجع و فب‌لب‌ها، سرمایه‌گذاری کرده و از مزایای آن بهره‌مند شوند. با انعقاد قرارداد، امکان بهره‌برداری رایگان تا ۲۵ سال (بدون پرداخت اجاره) فراهم می‌شود. این مدل سرمایه‌گذاری به شرکت‌ها اجازه می‌دهد بخشی از مالیات سالانه خود را به یک دارایی ارزشمند تبدیل کنند و در عین حال، از توسعه اکوسیستم نوآوری نیز بهره ببرند.
مرکز نوآوری و شتابدهی دانش‌بنیان جهش به شرکت‌ها کمک می‌کند تا فرآیند دریافت اعتبار مالیاتی سرمایه‌گذاری را طی کنند. خدمات جهش شامل:
- مشاوره برای تدوین و ارائه طرح سرمایه‌گذاری
- تسهیل در دریافت تأییدیه‌های مورد نیاز
- مدیریت سرمایه‌گذاری‌های فناورانه
- ارزیابی عملکرد و هزینه‌کردهای مرتبط
- ارائه گزارش‌های مالیاتی و نحوه بهره‌برداری از اعتبار مالیاتی
برای مشاوره، کسب اطلاعات بیشتر و استفاده از مزایای قانون جهش تولید دانش‌بنیان، شرکت‌ها و صنایع می‌توانند با مرکز نوآوری و شتابدهی دانش‌بنیان جهش از طریق ایمیل info[at]Jahesh.co یا تلگرام جهش ارتباط بگیرند.
مطالب پیشنهادی
آخرین اخبار دنیای کسب‌وکار، استارتآپ و سرمایه گذاری را از جهش مدیا دنبال کنید.