شتابدهنده شاید حکم زمین خاکی‌هایی را داشته باشد که از دل آنها، ورزشکاران جوان و ستاره‌های ورزشی را به همگان شناسانده است. بسیاری از آنهایی که امروز در یک شتابدهنده و در گمنامی در حال تلاش برای ساخت و راه اندازی کسب و کار خود هستند، شاید روزی ستاره‌ای شوند که در آسمان اکوسیستم استارتاپی ایران بدرخشند و الگوی نسل بعدی خود باشند.
چهل روز پیش، رویداد گردهمایی شتابدهنده‌های منتخب ایران با حضور بیش از ۵۰ شتابدهنده از ۱۵ استان کشور توسط مرکز شتابدهی و نوآوری جهش و با حمایت معاونت علمی برگزار گردید. به همین بهانه، در تاریخ ۲۸ بهمن ۱۴۰۲ در ساعت ۲۰ تا ۲۲ شب، جلسه‌ای مجازی در پلتفرم کلاب‌هاوس و با حضور مدیران شتابدهنده‌ها، نمایندگان کارخانه‌های نوآوری، کارشناسان معاونت علمی و با حضور ارزشمند دکتر محمد جواد صدری‌مهر، دستیار معاون علمی فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری در ساماندهی و توسعه زیرساخت‌های فناوری و نوآوری، هماهنگ شد.
پیش از این جلسه، در گروه تخصصی تشکیل شده، درباره شهرک نوآوری صحبت‌هایی انجام شده بود و نظرات و سوالات گوناگونی در این باره مطرح گردید. در ادامه دستورالعمل‌های تاسیس مراکز هم‌آفرینی، کارخانه‌های نوآوری، فضای کار اشتراکی، مراکز نوآوری و شتابدهنده‌ها توسط کارشناسان معاونت علمی ریاست جمهوری با اعضا به اشتراک گذاشته شد. همچنین دکتر صدری‌مهر برای تشکیل جلسه‌ای آنلاین و صحبت حول محور زیرساخت‌های فناوری و نوآوری کشور و انتقال تجربه میان اعضا، اعلام آمادگی کردند. به همین منظور و با هماهنگی کارشناسانان معاونت علمی جلسه در پلتفرم کلاب‌هاوس تشکیل گردید. در ادامه خلاصه‌ای از محتوای این جلسه نگارش شده است:
در ابتدا در مورد ماهیت شهرک نوآوری ایران واقع در استان البرز و ساز و کار شکل‌گیری این شهرک پرسیده شد که دکتر صدری مهر در راستای معرفی زیرساخت‌ها و تفاوت‌هایی که میان آنها وجود دارد گفت: «مبحث اسم گذاری به بهره‌بردار و مجری طرح مرتبط بوده و آنها این آزادی را دارند تا اسامی مورد نظرشان را انتخاب کنند اما در این مورد، از نظر معاونت علمی این شهرک زیرمجموعه ساختار کارخانه نوآوری قرار می‌گیرد.»
در ادامه و در راستای موضوع تفکیک زیرساخت‌های تعریف شده، ایشان با مثالی در مورد مجموعه اتکا، برای این مجموعه مدل مرکز نوآوری را به مدل شتابدهی ارجح دانسته زیرا طبق تعریف شتابدهنده یک زیرساخت عرضه محور بوده و بر اساس ونچر و ریسک می‌باشد. مرکز نوآوری یک زیرساخت تقاضا محور بوده و مجموعه‌ای مثل اتکا نیازهای خود را فراخوان داده و جذب ایده و استارتاپ‌ها انجام می‌شود. همچنین لازم به ذکر است که مراکز نوآوری طبق تعریف معاونت علمی به ۵ بخش دانشگاهی، پارکی، دولتی، شرکتی و مشارکتی تقسیم بندی می‌شوند. کارخانه‌های نوآوری هم عرضه محور هستند و یک اکوسیستم کوچک نوآوری گردهم جمع کرده مثل شتابدهنده‌ها و فضای کار اشتراکی و فب‌لب‌ها و …
مراکز هم‌آفرینی نیز، طبق تعریف معاونت علمی فضایی است که برای یک کسب و کار نوپا که به محصول اولیه رسیده‌اند کمک می‌کند تا فرایند صنعتی سازی، از جمله دریافت مجوزها، راه‌اندازی خط تولید و توسعه بازار بوده و در دنیا هم مدل‌هایی با این موضوع با اسم مراکز توسعه و تولید قراردادی وجود دارد و وظایف آنها دریافت مجوزها، در اختیار قراردادن ظرفیت خالی خط تولید و بازارسازی و فروش محصول می‌باشد.
فب‌لب‌ها همان مدل Rapid Prototyping هستند و نشنال لب نیز به معنی تجمیع همه امکانات زیرساختی، مادی و نیروی انسانی برای دستیابی به اهداف جاه‌طلبانه ملی است که در ۴ حوزه هوش مصنوعی، کوانتوم، زیست فناوری و مغز و شبکه عصبی پیشبینی و طراحی شده است.
در این جلسه مجازی، در مورد ناحیه‌های نوآوری نیز صحبت شد که یک ترمینولوژی توسعه شهری بوده و شهرداری به عنوان شریک کلیدی شناخته می‌شود و لازم است برای افرادی که در این ناحیه فعال شوند و مزیت‌هایی از سمت شهرداری فراهم شود. تاکنون با شهرداری تفاهم‌نامه‌هایی امضا شده اما به مرحله اجرایی و ابلاغ مزایا و تسهیلات نرسیده است.
دستیار معاون علمی رییس جمهور به عنوان آخرین نکته اشاره کرد که ترجیح این دوره معاونت علمی این است که برای انجام فعالیت در حوزه‌های نوآوری مثل ایجاد شتابدهنده نیازی به مجوز نباشد و هر شرکتی بتواند کار خود را در این حوزه‌ها شروع کند و پیش ببرد و معاونت علمی بتواند به مراکز برتر و مورد تایید خود گواهی صلاحیت ارائه دهد.
ملاک دریافت گواهی صلاحیت نیز، مبنی بر اقدامات انجام شده توسط یک شتابدهنده باشد و نه در مورد اقداماتی که یک شتابدهنده برنامه دارد تا در آینده انجام دهد.
آقای دکتر صدری مهر همچنین اشاره کردند که ما نمی‌توانیم بودجه عمومی را برای افراد جدید الورود ببندیم حال آنکه مثل نیاز یک کودک به غذا که از نوزادی تا ۱۰ سالگی متفاوت است، در اینجا هم بودجه باید متناسب با ظرفیت مراکز فعال در حوزه نوآوری تخصیص داده شود و بر اساس زنجیره ارزش بررسی‌ها صورت می‌گیرد. امروز حمایت از یک مرکز نوآوری منوط به مشخص کردن دقیق هزینه‌کرد این حمایت و توانایی در اهرم کردن این حمایت و ارائه به استارتاپ‌ها و فریلنسرها می‌باشد.
در ادامه مدیران شتابدهنده‌ها به انتقال تجربه پرداختند و نقطه نظرات خود را در راستای توسعه و بلوغ اکوسیستم نوآوری مطرح کرده و از تعامل رو در رو و همراهی کارشناسان و مدیران معاونت علمی تقدیر کردند.
در جمع بندی جلسه، جناب آقای دکتر صدری این دست جلسات را اثر گذار و موجب رشد و بلوغ اکوسیستم دانستند و ابراز امیدواری کردند که این جلسات به صورت متناوب و در زمان‌های نزدیک به هم برگزار گردد. با تشکر از هفته‌نامه شنبه برای پوشش خبری شب نشینی مدیران شتابدهنده‌های ایران.
در صورت علاقه‌مندی می‌توانید این جلسه صوتی را به صورت کامل در کلاب هاوس از طریق این لینک بشنوید.
مطالب پیشنهادی
آخرین اخبار دنیای کسب‌وکار، استارتآپ و سرمایه گذاری را از جهش مدیا دنبال کنید.