مهم‌ترین مسائل حقوقی که استارت‌آپ‌ها نادیده می‌گیرند!

مسائل حقوقی که استارت‌آپ‌ها نمی‌توانند از آن قسر در روند!

درست مانند هر کسب و کار دیگری، کارآفرینان در هنگام تاسیس و ایجادِ شرکت‌های استارت‌آپی، با مسائل حقوقی متعددی روبرو می‌شوند. گاهی این شرکت‌ها به دلایل مختلف، به مقامات قانونی برای حل این مشکلات روی نمی‌آورند. گاهی هم عدمِ رعایت ماده‌های قانونی، ناشی از نادیده گرفتن قوانین و تخلف خود استارت‌آپ‌هاست.

این درگیری‌های قانونی می‌توانند ریشه در دلایل بسیاری داشته باشند. از آن‌جایی‌که درصد بسیار زیادی از استارت‌آپ‌ها در مسیر پیش‌روی خود با این مشکلات روبرو می‌شوند، جهش این پست را تدارک دیده است؛ تا شما را در این زمینه یاری نماید.

از قضا وقتی موسسان استارت‌آپ‌ها شرکت جدید خود را تاسیس می‌کنند، گاهی دست به خطاهای قانونی‌ای می‌زنند که از نظر حقوقی و مالی، بشدت گریبان آن‌ها را می‌گیرد! چه بسا گاهی آتشِ این مسائل حقوقی چنان زبانه می‌کشد، که شرکت را در خود می‌بلعد! گاهی همین مسائل و مشکلات حقوقی باعث می‎شوند که شرکت نتواند اعتماد سرمایه‌گذاران و سهام‌داران را جلب کند.

همین هم موجب می‌شود صاحبان استارت‌آپ نتوانند آن گونه که باید و شاید دارایی استارت‌آپ را افزایش دهند. این امر یکی از بدترین عواقب درگیر شدن با مسائل حقوقی‌ست. اگر از این‌که این اتفاق برای استارت‌آپ شما هم بیفتد، می‌ترسید؛ این مقاله را پشت گوش نیندازید!

مسائل حقوقی می‌توانند شرکت شما را به نابودی کشانند!

گرِگ مایاسکی‌ویز، یکی از کارآفرینان و موسسان استارت‌آپ که خود یکی از مشاوران حقوقی و فرشتگان سرمایه‌گذار است، باور دارد بسیاری از مسائل حقوقی، بیشتر گریبان‌گیرِ استارت‌آپ‌هایی می‌شود که در مراحل اولیه‌ی رشد قرار دارند. حتما به یاد دارید که ما مراحل رشد استارت‌آپ را به سه بخشِ اصلی تقسیم کرده بودیم: مرحله‌ی اولیه، میانی و پایانی. مایاسکی‌ویز باور دارد که بسیاری از این استارت‌آپ‌های نوپا، از قضا یک مشکل قانونی را بارها تکرار کرده و مرتکب می‌شوند.

گاهی هم این درگیری‌های حقوقی چنان استارت‌آپ را درگیر می‌کند، که کاملا کمپانی را در خود می‌بلعد و جلوی پیشرفت آن را می‌گیرد. مهم‌ترین دلیل آن هم طبق گفته‌ی مایاسکی‌ویز، این است که سرمایه‌گذاران اعتماد خود را به شرکت شما از دست می‌دهند.

جهش در مقالات پیشین خود، به ارزش‌گذاری استارت‌آپ‌ها اشاره کرد و آن را کامل بررسی نمود. اگر این مقالات را به یاد داشته باشید، این را هم می‌دانید که یکی از امتیازات ویژه‌ی سرمایه‌گذاران برای ارزش‌گذاری استارت‌آپ شما، این است که آیا شرکت شما درگیر مسائل حقوقی شده است؛ یا خیر.

عدم درگیری شرکت شما با مسائل حقوقی، یکی از امتیازات ویژه‌ی استارت‌آپ شماست. این امتیاز موجب افزایش ارزش استارت‌‌آپ شما شده و رمزِ ساخت و توسعه‌ی شرکت است.

در ادامه‌ی این مقاله، جهش به برخی از مسائل حقوقی رایجی که بسیاری از استارت‌آپ‌ها آن را نادیده می‌گیرند، خواهد پرداخت. دقت کنید که این مشکلات حقوقی، معمولا توسط یکی از مسئولین درون‌سازمانی انجام می‌شود. به همین دلیل است که جهش توصیه می‌کند تمامی استارت‌آپ‌ها (بخصوص استارت‌آپ‌های نوپا)، با مشاوران حقوقی خبره مشورت داشته باشند. حال برسیم به مشکلات عمده‌ی حقوقی استارت‌آپ‌ها!

اشتباه اول: استفاده از قرارداد غیررسمی یا نانوشته!

یکی از اولین و پایه‌ترین مسائل حقوقی که استارت‌آپ‌ها را درگیر می‌سازد، این است: استفاده از قراردادهای غیررسمی یا نانوشته با شرکای موسسِ استارت‌آپ! بگذارید رک و صریح به شما بگوییم. یک قرارداد ساده که سهامِ همکاران موسسِ شما را مشخص می‌سازد، به تنهایی کافی نیست.

سهام‌داران معمولا بخشی از شرکت شما را خریداری نموده‌اند؛ پس شما باید جزئیاتِ آن را به طور دقیق در یک قرارداد رسمی عنوان کنید. دقت کنید که سهام‌داران انتظار دارند شما تمامی بندها و توافق‌های میان خود و آن‌‌ها را در قرارداد بیاورید. این قرارداد باید جزئیاتی از دقیق‌ترین توافق‌های میان شما باشد. پس عنوانِ درصد سود و سهام به تنهایی کفایت نمی‌کند.

مسائل حقوقی اساسی که باید حتما بین شما و سایر سرمایه‌گذاران عنوان شود، این گونه است:

1. 1. شما چگونه می‌خواهید سهام را بین موسسان استارت‌آپ تقسیم کنید؟
2. 2. آیا میزان سهامِ هر موسس، نشان از میزان همکاری او در ادامه‌ی کسب و کار شماست؟
3. 3. هر کدام از موسسان، چه نقش و وظیفه‌ای در تیم دارند؟
4. 4. تعهدات هر کدام از موسسان شامل چه مواردی می‌شود؟ مجازات هر موسس در صورت تخطی از تعهدات چیست؟ آیا تعهدات بیرونی خاصی در شرکت دارید؟ (تعهدات بیرونی، می‌توانند شامل “قانون عدمِ کار در سایر شرکت‌ها” باشد. مثلا موسسان اجازه‌ی کار در شرکت‌های دیگر را نداشته باشند و…)
5. 5. چه کسی در کسب و کار، تصمیمات کلیدی را می‌گیرد؟ روند تصمیم‌گیری در شرکت چگونه است؟ (به عنوان مثال، رای اکثریت، رای واحد، تصمیم‌گیری اصلی بر عهده مدیرعامل و…)
6. 6. هر سرمایه‌گذار در ابتدا چه میزان از دارایی خود را در استارت‌آپ سرمایه‌گذاری کرده است و نحوه‌ی محاسبه‌ی سود چگونه است؟
7. 7. تحت چه شرایطی به فروش کسب و کار فکرمی‌کنید؟

دومین اشتباه در مسائل حقوقی: شرکت را به عنوان یک C-Corp آغاز نکنید!

یکی از خطاهای عمده در زمینه‌ی مسائل حقوقی، که بسیاری از استارت‌آپ‌ها آن را نادیده می‌گیرند. یک شرکت C یا به اصطلاح C-Corp، نوعی بنیاد حقوقی‌ست که مشمول مالیات بر درآمدِ شرکتی می‌شود. در این گونه شرکت‌ها، مالیات هر کدام از موسسان، صاحبان یا سهام‌داران، از مالیاتِ کلی، جدا در نظر گرفته می‌شوند.

گفتیم که یکی از دلایلی که استارت‌آپ‌ها با مسائل حقوقی روبرو می‌شوند، این است که از ابتدای کارِ خود هیچ مشاوره‌ی حقوقی کارشناسانه‌ای نمی‌گیرند. همین باعث می‌شود حتی ندانند که باید شرکت خود را به عنوان یک C-Corp سرپا کنند.

یکی از حقایقی که باید در این زمینه بدانید، این است که اکثر سرمایه‌گذاران، در شرکت‌های S-Corp یا LCC سرمایه‌گذاری نمی‌کنند. چرا که درگیری‌های مالیاتی در این شرکت‌ها معمولا گران‌تر تمام می‌شود.

اشتباه سوم: انتخاب نام شرکتیِ نامناسب!

از جمله مسائل حقوقی به شدت ساده (کاملا ساده!)، که مشکلات مربوط به آن وبال گردنِ بسیاری از شرکت‌های استارت‌آپی شده است. برای آن‌که نام تجاری شما درگیر این مشکل حقوقی نشود، باید چند عامل را مدنظر داشته باشید:

1. در گوگل جستجو کنید! نام شرکتیِ مدنظر خود را در گوگل جستجو کنید. به این شکل متوجه می‌شوید که آیا یک نام مشابه در گوگل وجود دارد یا نه.

2. از طریق اداره‌ی ثبت اختراع، علامت تجاری خود را بررسی کنید. معمولا سازمان ثبتِ علامت‌های تجاری، به شما امکان می‌دهد متوجه شوید که آیا یک شرکت دیگر قبلا با این نام ثبت شده، و یا نامی مشابه وجود دارد؛ یا خیر!

چهارمین اشتباه: مسائل حقوقی مربوط به مالیات: مالیات را جدی نگیرید!

متاسفانه یکی از رایج‌ترین مسائل حقوقی استارت‌آپ‌ها، این است که مالیات را جدی نمی‌گیرند! شما به عنوان یک موسس، باید مطمئن شوید که شرکت شما با تمام مقررات مالیاتی هم‌خوانی داشته باشد. معمولا بسیاری از شرکت‌های استارت‌آپی (بخصوص شرکت‌های نوپا) ممکن است به درستی متوجه حوزه‌ها و بندهای خاص مالیاتی نشوند. جهت پیشگیری از این امر، “باید” با یک مقامِ حقوقی رسمی و معتبر مشورت کنید.

پنجمین اشتباه حقوقی: استفاده از مشاوران حقوقیِ ناکارآمد!

برگردیم به تجربه‌ی گرِگ مایاسکی‌ویز درباره‌ی مسائل حقوقی استارت‌آپ‌ها! او می‌گوید که وقتی در ابتدا استارت‌آپِ خود را تاسیس کرد، با صدها موسسِ استارت‌آپی دیگر هم مشورت کرده بود. بسیاری از این موسسان، قصه‌های ترسناکی درباره‌ی استخدام وکلا یا مشاوران حقوقی ناکارآمد می‌گفتند. مثلا یک وکیل به یک موسس گفته بود اشکالی ندارد زیرِ اوراق قابل تبدیل به نرخ بهره‌ی 18 درصد را امضا کند.

واقعیت این است که استارت‌آپ، یک جایگاه ویژه در دنیای تجارت و بازرگانی دارد. بنابراین باید از وکلا و مشاوران حقوقی استفاده کنید، که کاملا در جریانِ مسائل حقوقی مربوط به استارت‌آپ‌ها باشند.

آخرین اشتباه در حوزه مسائل حقوقی: قصور در طراحی فرم‌های استخدامی!

اگر می‌خواهید کارمندان جدیدی به تیم خود بیفزایید، باید با چم و خمِ مسائل حقوقی مربوط به آن هم آشنایی داشته باشید. بنابراین حتما فرم‌های صحیح و مناسبی برای استخدام کارمندان جدید لحاظ کنید. یک نکته‌ی مهم را هم فراموش نکنید: حتما بندی از قرارداد را به مسائل حقوقی مربوط به محرمانه بودنِ کسب و کار و عواقب تخطی از این قانون اختصاص دهید.

دقت کنید که نادیده گرفتن تمامی این مسائل حقوقی، می‌تواند بشدت برای شرکتی که با زحمت خشت به خشت آن را بنا کرده‌اید، گران تمام شود. پس به تمامیِ این امور با دقت توجه کنید.