نوآوری باز چطور باعث تحول بزرگترین شرکت های جهان شد؟

نوآوری باز و ردپای شگرف آن در تجارت!

نوآوری باز که آن را با نام Open innovation هم می‌شناسیم؛ گاهی هم آن را با نام‌های دیگری مانند برون سپاری گروهی یا هم‌آفرینی اطلاق می‌کنیم، یکی از شیوه‌هایی‌ست که کمپانی‌ها با بهره‌گیری از آن، ایده‌ها و استعدادهایی خارج از مرزهای شرکت را استفاده می‌کنند تا پیشرفتی در خدمات و محصولات خود ایجاد نمایند.

شرکت‌های بزرگ و کلانی در سراسر دنیا، این ترفند را در برنامه‌ی کسب و کار خود پیاده کرده‌اند و واقعا هم نتیجه‌ای خارق‌العاده از آن گرفته‌اند. اما به شرطها و شروطها! یکی از این شرکت‌های نامی و معروف که سود قابل توجهی از نوآوری باز کسب کرد، کمپانی Procter & Gamble است؛ که ما آن را معمولا به صورت اختصاری P&G می‌خوانیم. بیایید در این مقاله با نگاهی بازتر به شگرد تجاری شرکت P&G، در استفاده از ترفند نوآوری باز بنگریم، تا رمز موفقیت کسب و کار این کمپانی آمریکایی را بهتر درک کنیم.

نوآوری باز چیست؟

بسیاری از کمپانی‌ها به دنبال ایده‌های جدید و نوآورانه‌ای می‌گردند و بدیهی‌ست که همیشه نمی‌توان چنین ایده‌هایی را از کارمندان خود شرکت، یا مهره‌های درون‌مرزی خود کمپانی انتظار داشت. در چنین مواقعی، کمپانی یک شگرد جدید را در راه کسب و کار خود پیاده می‌کند.

به این معنا که برای حل مشکلات عمده و مهم خود، از مردم عادی، یا افرادی خارج از شرکت بهره می‌گیرد؛ تا به این وسیله عملکرد شرکت بهبود بخشیده شود. گاهی این ایده گرفتن از افراد برون‌شرکتی به گونه‌ای‌ست که کارفرما آن را برای روشن کردن موتور ایده‌سازی در میان کارمندان خود استفاده می‌کند.

به این روشی که به پیشرفت قابل توجه میزان فروش و گسترش نام برند شرکت‌ها منتهی می‌شود؛ اصطلاحا نوآوری باز می‌گویند. حال این شگرد سازوکارهای متعددی دارد، که در ادامه بیشتر و بهتر آن را پوشش می‌دهیم.

اهمیت نوآوری باز

نوآوری باز به دلایل بسیاری، یک ضرورت برای هر سازمانی است که به رشد خود فکر می کند. مهمترین دلیل این است که نوآوری باز، مرزهای شرکت برای رسیدن به نوآوری را می شکند و اجازه می دهد تا منابع خود را با دیگران به اشتراک بگذارد. اینکه یک شرکت بتواند از ایده هایی خارج از شرکت خود استفاده کند، احتمال رسیدن به پاسخ درست را بیشتر و بیشتر می کند. به این ترتیب شرکت ها این فرصت را پیدا می کنند که از ایده های بیرونی و داخلی و مسیرهای مختلف برای پیشرفت خود استفاده کنند.

مزایای نوآوری باز که نباید از قلم بیندازید!

· کاهش مدت بازاریابی و اصلاح کالا

از زمانی‌که قصد توزیع کالا یا خدمات جدیدی را پیدا می‌کنید، قطعا به اصلاحاتی هم نیاز خواهید داشت که موجب فروش بهتر و عملکرد مناسب‌تر کالای شما در بازار می‌شود. با استفاده از نوآوری باز کاهش مدت زمان چرخه‌ی ایده، برنامه، محصول اولیه، محصول اصلاح‌شده، بازاریابی و فروش، حتمی خواهد بود.

به عبارت ساده‌تر، وقتی‌که شما نوآوری باز را با پروسه‌ی معرفی محصول جدید همراه کنید، به زمان کم‌تری برای اصلاح محصول یا خدمات خود نیاز دارید. چرا که به خوبی می‌دانید چه اصلاحاتی باید در کالا صورت پذیرد. از این رو، هم هزینه‌های کم‌تری بر روی پروژه صرف خواهد شد و هم زمان کار بر روی آن کم‌تر خواهد گشت. چرا که نوآوری باز ذهنیت شما را درباره‌ کالا یا خدماتتان تکمیل می‌سازد.

· بالا رفتن شانس همکاری شما با شرکت‌های دیگر و گسترش روابط شما

مثلا شرکت P&G که در ادامه به بررسی ان خواهیم پرداخت، نوعی مسواک خاص را با همکاری یک شرکت ژاپنی وارد بازار کرد، که هم به شکلی نوآورانه ساخته شده بود و هم با نیمی از قیمت پروژه‌های مشابه دیگر می‌شد آن را عملی کرد. نوآوری باز شانس همکاری شما را با سایر شرکت‌ها بشدت بالا برده، هزینه‌ اولیه را به حداقل می‌رساند و هزینه‌ی ورودی پس از فروش را چندین برابر می‌کند.

· استقبال بیشتر از محصول شما

یکی دیگر از مزایای استفاده از نوآوری باز این است که استقبال بیشتری از محصول جدید شما را به همراه خواهد داشت. از این طریق محصول جدید، علاقه‌ مردم را به خود برخواهد انگیخت و استقبال بیشتری از محصول شما خواهد شد.

· افزایش سهم بازار و کاهش ریسک

با نوآوری باز ایده به دانش متصل شده و در نتیجه بازار در دستان شما قرار خواهد گرفت. از آن گذشته، احتمال ریسک شما هم کاهش پیدا کرد.

شرکت‌های بزرگی مانند P&G به شما ثابت می‌کنند که نوآوری باز واقعا کارساز است!

همان‌طور که بالاتر به آن اشاره کردیم، نوآوری باز در بازاریابی امروزی تبدیل به یک تب پرطرفدار شده است. چنین ایده‌هایی بهبود کیفیت محصول یا خدمات شما را حاصل می‌کنند، برآورد هزینه‌های شما را به حداقل می‌رسانند و بسیاری از مزایای دیگر، که در بخش‌های قبلی به طور مفصل به آن اشاره کردیم. اما مسئله مهم‌تر اینجاست که حتی بسیاری از شرکت‌های بزرگ، مانند شرکت سرشانس P&G، از این ترفند تجاری برای کنار زدن رقبا و پیشرفت و بهبود خدمات و محصولات خود استفاده می‌کنند.

حال P&G چه کاری می‌کند؟ این شرکت وظیفه‌ی بازآفرینی تجربیات مصرف‌کنندگان را برعهده دارد. هر مصرف کننده تجربه‌ متفاوتی از خرید یا استفاده از یک برند دارد. حال شرکت P&G به گونه‌ای از این تجربیات استفاده می‌کند، که منجر به بهبود آگاهی مردم از برند شما، تجربه‌ بهتر آن‌ها در هنگام خرید از شما و بهبود کیفیت برندتان می‌شود. کارشناسان، این برند را ضامن ایجاد پل صمیمیت و اعتماد در میان مشتری و فروشنده می‌دانند. مثلا در سال 2019، P&G  نوآوری خود را در برنامه‌ی تجاری CES به نمایش گذاشت.

این شرکت با بررسی اینکه چه راه حل‌هایی برای بهبود برند تجاری یا یک محصول و خدمت خاص نیاز است، در کم‌ترین زمان و با پایین‌ترین سرعت، به شما نشان می‌دهد که آیا ساخت یک محصول، خرید آن یا اخذ گواهی ساخت برای آن، سودمند خواهد بود یا خیر. به این شکل، در صورتی‌که نیاز به ایجاد اصلاحاتی در برنامه تجاری شما وجود داشته باشد، این شرکت به خوبی آن را دنبال کرده و بهترین برنامه را در آن پیاده می‌کند؛ به نوعی که بیشترین سود متوجه شرکت شما شود. بعلاوه موجب سیر سریع‌تر برند شما در دنیایی خواهد شد که تکنولوژی در آن حرف اول را می‌زند و راهی‌ست برای کنار زدن رقبای برند شما!

اما به راستی P&G از چه برنامه‌ای استفاده می‌کند، که باعث شده تا این حد در میان مردم محبوب باشد؟

پویشی که این شرکت آن را در پیش گرفت، شامل برنامه‌ی تجاری C & D می‌شود؛ که مختصر شده‌ی واژه‌هایی مانند Connect + Develop  است. این برنامه به گونه‌ای طراحی شده است که باعث می‎شود تامین کنندگان محصولات، رقبا، دانشمندان و کارآفرینان به گونه‌ای به هم متصل گردند که بتوان با کمک تکنولوژی‌ها و نوآوری‌های جدید، محصولاتی خارق‌العاده به بازار معرفی کرد. به این ترتیب هم مشکلاتی اساسی از مصرف‌کنندگان را از میان برمی‌دارد، و هم موجب بهبود بازاریابی می‌شود.

رابرت مک‌دونالد، رئیس سابق این شرکت بر این باور است که P&G با تمرکز مجدد و اجرای برنامه‌های نوآورانه‌ی باز و غیرمداوم، کالاهایی را با دسته‌بندی‌ها و برندهای جدید به دست مردم می‌دهد؛ که سود شرکت‌ها و برندها را به کلی بالا خواهند برد.

از جمله محصولاتی که توسط این شرکت، با کمک نوآوری باز ساخته و وارد بازار شدند، شامل شوینده‌های همه‌کاره‌ی مستر کلین، خشک‌کن‌های قالبی بونس، موبر صورت لطیف Olay و پودر شوینده‌ی همه‌کاره‌ی تاید می‌شوند.

این شرکت قادر است که تمامی فرصت‌هایی که شانس پیشرفت برند را بالاتر می‌برند، به سرعت به دست آورد. این کار را هم از طریق ارتباط متخصصان، برند و مصرف‌کننده به انجام می‌رساند. این شرکت بر این عقیده است که اگر بتوان اطلاعات و ایده‌های جدید را به طور بهینه و مناسب به کار بست، حتی اگر تغییراتی در پرسنل یا شگردهای مدیریتی صورت گیرد، نتیجه‌ای برای شرکت‌ها در پی خواهد داشت که باور نکردنی‌ست!

انواع نوآوری باز و رویکردهای آن

نوآوری باز بیرون به درون (Open Innovation Inside-Out)

نوآوری باز بیرون به درون، یک رویکرد نوآوری است که در آن سازمان‌ها به دنبال بهره‌برداری از ایده‌ها، دانش، و تکنولوژی‌های افرادی خارج از سازمان می‌باشند تا در فرآیند نوآوری داخلی خود استفاده کنند. این رویکرد به این معنی است که سازمان‌ها دنبال جذب نوآوری‌ها و ایده‌های بیرونی و خارج از مرزهای داخلی خود هستند تا نوآوری داخلی خود را تسریع کنند.

در این مدل نوآوری باز، سازمان می‌تواند با روش‌های متنوعی از جمله خرید فناوری‌ها و محصولات جدید، همکاری با دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی، یا شراکت با شرکت‌ها و استارتاپ‌های دیگر، به بهره‌برداری از دانش و توانمندی‌های خارجی برای توسعه و بهبود محصولات و خدمات خود بپردازد. این رویکرد می‌تواند افزایش سرعت توسعه محصولات و کاهش هزینه‌ها را به همراه داشته باشد و به سازمان‌ها این امکان را ‌دهد که در بازار بهتری وارد شده و محصولات و خدمات نوآورانه‌تری ارائه دهند.

نوآوری باز درون به بیرون (Open Innovation Inside-Out)

نوآوری باز درون به بیرون مفهومی در زمینه نوآوری باز است و به این اشاره دارد که سازمان‌ها از دانش، فناوری و ایده‌های داخلی خود بهره می‌برند و آنها را به افراد دیگر خارج از سازمان منتقل می‌کنند تا در فرآیند نوآوری دیگر سازمان‌ها استفاده شوند.

در این مدل نوآوری، سازمان‌ها از دانش خود، تحقیقات و اختراعات و تکنولوژی‌های موجود در سازمان بهره می‌برند و آنها را از طریق مسابقات نوآوری باز، تخصیص لایسنس به سایر سازمان‌ها، همکاری با شرکت‌ها، یا انتشار عمومی به سایر محققان و نوآوران خارج از سازمان ارائه می‌کنند. این رویکرد می‌تواند منجر به ایجاد ارزش از دانش و توانمندی‌های داخلی سازمان شود و به اشتراک گذاری ایده های درونی با دیگران در جوامع نوآوری کمک کند.

نوآوری باز درون به بیرون توجه به اهمیت بهره‌برداری از منابع داخلی و تجاری‌سازی دانش و تکنولوژی‌های موجود در سازمان را دارد و به توسعه همکاری‌های استراتژیک با سایر سازمان‌ها نیز کمک می‌کند.

نوآوری باز ادغام شده

این رویکرد، ترکیبی از دو نوع نوآوری بازی است تا به اینجا توضیح دادیم. نوآوری باز ادغام شده، ترکیبی از این دو نوع است که با توجه به شرایط می توان به صورت ترکیبی از آنها استفاده کرد.

مدل های نوآوری باز

مدل های مختلفی برای نوآوری باز وجود دارد که در ادامه چند نمونه از آنها را بررسی خواهیم کرد:

1. مدل Open Source

در این مدل، نرم‌افزارها و پروژه‌ها به صورت کاملاً open-source و با دسترسی عمومی منتشر می‌شوند. افراد و توسعه‌دهندگان از سراسر جهان می‌توانند به توسعه و بهبود آنها کمک کنند.

2. مدل لایسنسینگ (Licensing Model)

در این مدل، یک شرکت می‌تواند فناوری یا محصولات خود را به دیگران به عنوان محصول لایسنس دهد. این معمولاً به تبادل تکنولوژی و تجارت کمک می کند تا شرکت‌ها بتوانند از دانش و توانمندی‌های یکدیگر بهره‌برند.

3. مدل مسابقات نوآوری (Innovation Challenges Model)

در این مدل، سازمان‌ها و شرکت‌ها مسابقاتی برگزار می‌کنند تا افراد و تیم‌ها ترغیب به ارائه ایده‌ها و راه‌حل‌های نوآورانه شوند. برندگان معمولاً پاداش یا فرصت همکاری با سازمان برنده را دریافت می‌کنند. برای کمک به این موضوع، ما در جهش همواره این مسابقات نوآوری را برگزار می کند. روند مسابقات نوآوری باز در جهش به این شکل است که پس از انتشار عمومی و دریافت پیشنهادات، رای گیری مردمی و یا کارشناسی شرکتی صورت گرفته و در پایان نفرات برتر اعلام می شوند.

4. مدل اکوسیستم  (Ecosystem Model)

در این مدل، یک اکوسیستم نوآوری باز به وجود می‌آید که شامل مخاطبان متنوعی مثل شرکت‌ها، دانشگاه‌ها، دولت‌ها و افراد دیگر است. این اکوسیستم‌ها به تبادل دانش و منابع و تسهیل همکاری بین مخاطبان می‌پردازند.

5. مدل انتقال فناوری  (Technology Transfer Model)

در این مدل، دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی، فناوری‌ها و اختراعات خود را به شرکت‌ها و صنایع منتقل می‌کنند. این مدل به کمک به تجاری‌سازی دانش و توسعه فناوری‌ها می‌پردازد.

همه این مدل‌ها به افزایش همکاری، به اشتراک گذاری دانش و توسعه محصولات و فناوری‌های نوآورانه کمک می‌کنند و در ایجاد یک محیط نوآوری باز مؤثر هستند. انتخاب مدل مناسب به ویژگی‌ها و هدف سازمان و جامعه مرتبط با آن بستگی دارد.

نوآوری باز چگونه اجرایی می‌شود؟

برای اینکه فرآیند نوآوری باز در شرکت شما نتیجه دهد، نیاز است که سلسله مراتب خاصی را رعایت کنید و تمامی جوانب آن را مدنظر داشته باشید.

1. فاز فکری و عقیده‌ای

ایده‌های جدید را پذیرا باشید. سپس به طور دقیق و حساب شده در زمینه‌ این ایده‌ها تحقیق کنید. تحقیق شما باید کاملا دقیق و حساب‌شده باشد. بعلاوه باید بتواند تمامی جوانب کار را پیش روی شما قرار دهد و شما بتوانید ایده‌ای کلی از نتیجه‌ای که از کار شما حاصل می‌شود، داشته باشید.

2. فاز اصلاحی

دومین گام اساسی برای پیاده کردن برنامه‌های نوآوری باز در شرکت شما، این است که ایده‌های کارمندان ذی‌ربط خود را با برنامه‌ای که مدنظر دارید، همسو سازید. اگر در این سکو، امکان ایجاد اصلاحات خاصی وجود دارد که منجر به بهبود ایده می‌شود، از امتحان آن شانه خالی نکنید.

3. فاز اجرایی

توصیه می‌شود که از نوآوری مدنظر، یک نمونه‌ی اولیه تهیه گردد. این نمونه‌ اولیه تصور شما را نسبت به برنامه‌ نوآورانه جدیدتان کامل می‌کند.

4. تولید، بازاریابی و فروش محصول

حال نوبت به تولید رسیده و می‌توانید محصول مدنظر را بسازید. در گام آخر نیز می‌بایست نسبت به بازاریابی و فروش محصول یا خدمات خود اقدام نمایید.

بهترین روش نوآوری باز

همانطور که در این مطلب گفتیم، مدل ها و رویکردهای مختلفی برای نوآوری باز وجود دارد و اینکه کدام بهتر است، کاملا به شرایط شما بستگی دارد ولی معمولا مدل ادغام شده، یکی از بهترین رویکردها خواهد بود. پیشنهاد ما به شما برای اجرایی کردن نوآوری باز در سازمانتان شرکت در مسابقات نوآوری باز است و این کار را می توانید به سادگی در جهش انجام دهید. اگر هم سوالی در این زمینه دارید، می توانید از طریق تماس با ما در ارتباط باشید.